Co to jest diastema i jak się ją leczy?
Diastema to termin medyczny oznaczający przerwę lub szczelinę pomiędzy dwoma zębami, najczęściej dotyczy to przerwy między górnymi siekaczami, czyli przednimi zębami. W niektórych przypadkach diastema może występować również między innymi zębami. Jest to zjawisko powszechne, zarówno u dzieci, jak i dorosłych, a u małych dzieci często samoistnie zanika, gdy wyrosną stałe zęby.
1. Przyczyny powstawania diastemy
Diastema może mieć różne przyczyny, w tym genetyczne, związane z rozwojem zębów i szczęki, a także wynikające z nawyków. Oto najczęstsze powody jej powstawania:
- Czynniki genetyczne: Wiele osób dziedziczy diastemę od rodziców lub dziadków. Nieprawidłowości w rozmiarze zębów w stosunku do wielkości szczęki mogą powodować powstawanie przerw między zębami.
- Zbyt małe zęby: Jeśli zęby są zbyt małe w stosunku do kości szczęki, może dojść do ich nieprawidłowego rozmieszczenia, a w efekcie powstania diastemy.
- Krótkie wędzidełko wargi górnej: U niektórych osób występuje anomalia w postaci krótkiego wędzidełka górnej wargi (tkanka łącząca wargę z dziąsłami), które powoduje rozstawienie przednich zębów.
- Nawyki z dzieciństwa: Na przykład ssanie kciuka lub języka, które może powodować przemieszczanie się przednich zębów i powstawanie przerw między nimi.
2. Diastema u dzieci a dorosłych
U dzieci diastema jest często stanem fizjologicznym, czyli naturalnym. Wynika to z faktu, że ich szczęki są w fazie wzrostu i rozwoju, a przerwy mogą zamknąć się samoistnie, gdy wyrastają stałe zęby. Z tego powodu nie jest konieczne natychmiastowe leczenie diastemy u dzieci, chyba że towarzyszą jej inne nieprawidłowości, np. problemy z mową czy zgryzem.
U dorosłych diastema może być stałym problemem estetycznym i funkcjonalnym. W takich przypadkach często wymaga interwencji stomatologicznej, jeśli pacjent chce zlikwidować przerwę między zębami.
3. Jak leczy się diastemę?
Leczenie diastemy zależy od jej przyczyny oraz preferencji pacjenta. Istnieje kilka metod, które pozwalają na skuteczne zamknięcie przerwy między zębami:
3.1. Ortodoncja
Najczęstszą metodą leczenia diastemy jest leczenie ortodontyczne. Aparaty ortodontyczne, zarówno stałe, jak i ruchome, pomagają przesunąć zęby w odpowiednie pozycje, zamykając przerwę między nimi. Aparaty stałe stosuje się zazwyczaj u dorosłych, natomiast dla dzieci często rekomenduje się aparaty ruchome.
3.2. Licówki
Licówki to cienkie, porcelanowe nakładki, które mocuje się na przedniej powierzchni zębów, aby poprawić ich wygląd. Są one idealne dla pacjentów, którzy chcą szybko zamknąć przerwę między zębami z minimalnym naruszaniem struktury zęba. Licówki mogą być dobrym rozwiązaniem, jeśli diastema wynika z estetycznych problemów, a nie funkcjonalnych.
3.3. Bonding
Bonding to inna technika stomatologii estetycznej, w której lekarz dentysta nakłada na powierzchnię zębów materiał kompozytowy. Materiał ten jest modelowany i utwardzany, a następnie polerowany, co pozwala na estetyczne zamknięcie diastemy. Jest to szybsza i tańsza alternatywa dla licówek, ale nie jest tak trwała jak porcelana.
3.4. Operacja wędzidełka
Jeśli przyczyną diastemy jest zbyt krótkie wędzidełko górnej wargi, można przeprowadzić prostą operację chirurgiczną (frenulektomia), polegającą na jego podcięciu lub korekcji. Po zabiegu często konieczne jest leczenie ortodontyczne, aby zęby mogły się odpowiednio ustawić.
4. Czy zawsze trzeba leczyć diastemę?
Wiele osób z diastemą decyduje się na leczenie głównie z powodów estetycznych. Dla niektórych przerwa między zębami jest cechą charakterystyczną i akceptowaną jako element ich urody. Znane osoby, takie jak modelka Lara Stone czy aktorka Anna Paquin, noszą swoją diastemę z dumą. Jeśli diastema nie powoduje problemów z funkcjonowaniem zgryzu ani nie wpływa negatywnie na zdrowie zębów, leczenie nie jest konieczne.
5. Podsumowanie
Diastema, czyli przerwa między zębami, może wynikać z różnych przyczyn, takich jak genetyka, wędzidełko wargi górnej czy zbyt małe zęby. Choć często stanowi jedynie problem estetyczny, w niektórych przypadkach może wymagać leczenia ortodontycznego, chirurgicznego lub stomatologicznego. Wybór metody leczenia zależy od przyczyny diastemy oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Niezależnie od decyzji, zarówno diastema, jak i jej leczenie, mogą być traktowane jako kwestia osobistych preferencji.